سرطان سينه شايعترين نوع سرطان در ميان زنان اروپايي است. با وجودي كه ميانگين بقاي پنج ساله -٨٢ درصد- طي ٣٠ سال گذشته بهشدت بهبود يافته است، اما هنوز هم انتظار ميرود از هر هشت زن، يك زن دچار سرطان سينه شود. (اين مقدار ١٠٠ برابر كمتر از مردان است.) بسياري از عوامل خطرناك خارج از كنترل ماست؛ با بالا رفتن سن يا بلندي قد فرد پيشرفت اين بيماري بيشتر ميشود.
اگر چه ممكن است اين ويژگيها به عواملي مانند رژيم غذايي در كودكي، كه به قد فرد در بزرگسالي مربوط است، نسبت داده شود اما يافتههاي تازهترين تحقيقات نشان ميدهد كه زنان ميتوانند تا حدي اين احتمالات را تغيير بدهند.
سوزانا بروان، پژوهشگر ارشد صندوق بينالمللي تحقيقات سرطان در لندن، ميگويد: «اينكه مردم بدانند در برابر اين بيماري ضعيف نيستند، خيلي مهم است. گامهايي هست كه با برداشتن آنها ميتوان به كاهش بروز خطر كمك كرد.» اوايل سال ٢٠١٧، صندوق بينالمللي تحقيقات سرطان با همكاري انستيتوي امريكايي تحقيقاتي سرطان، ١٠٠ پژوهش را كه شامل اطلاعات ميليونها زن از سراسر دنيا ميشود بررسي كرد. آنها شواهد محكمي دال بر كاهش خطر سرطان سينه با روشهاي سبك زندگي ساده كشف كردند. براون ميگويد: «براي سالمتر شدن هيچوقت دير نيست. اما هر چه زودتر، بهتر.»
با اين روشها ميتوانيد خطر بروز اين بيماري را كمتر كنيد:
الكل خادم سرطان است
مصرف الكل فقط خطر ابتلا به سرطانهاي مختلف را، از جمله سرطان روده بزرگ و سرطان كبد، افزايش ميدهد. يك نوشيدني در يك روز احتمال پيشرفت سرطان سينه را تا ١٠ درصد افزايش ميدهد. با نوشيدن دو نوشيدني اين ميزان را دو برابر و به ٢٠ درصد ميرسد. جوليان كيم، سرطانشناس در موسسه CancerCare Manitoba، ميگويد: «بسياري از زنان با شنيدن اين خبر شوكه ميشوند. آنها الكل مصرف ميكنند و فكر ميكنند تاوان اين كارشان را نخواهند پرداخت.» الكل ميزان استروژن را بالا ميبرد؛ استروژن مانند هورمونهاي ديگر، پيامهايي را كه مربوط به تقسيم سلولي است به مغز ميرساند. عامل طول عمر افزايش يافته استروژن با سرطان سينه در ارتباط است.
به همين دليل است كه تجربه نخستين عادت ماهيانه در ١٢ سالگي و تجربه يائسگي پس از ٥٥ سالگي از عوامل خطرناك اين بيماري به شمار ميروند. علاوه بر اينها، وقتي الكل وارد سوخت و ساز بدن ميشود، به سمي به نام استالدهيد تبديل ميشود كه به دي اناي صدمه ميزند و توانايي ما را براي اصلاح اين صدمه مخدوش ميكند.
ادواردو ازمبوجا، پزشك راهنماي گروه تحقيقاتي داروسازي سرطان سينه اروپا در انستيتو جولز بوردت بروكسل، ميگويد: «حتي مصرف كم الكل در طول روز هم خطر ابتلا به سرطان سينه را نسبت به كساني كه الكل مصرف نميكنند، تا ٥ درصد افزايش ميدهد.»
فعاليت بدني داشته باشيد
ورزش خطر ابتلاي به سرطان سينه را كاهش و عدم فعاليت فيزيكي اين خطر را افزايش ميدهد. تاثيرات ايمني به عوامل مختلفي وابسته است؛ در دوره پس از يائسگي به سر ميبريد يا نه، آيا ميزان تمرينات ورزشياي كه انجام ميدهيد، متناسب است يا سخت (سطح تناسب يا سختي ورزش با صحبت كردن راحت در حين انجام ورزش تعيين ميشود) و چه مقدار زمان به فعاليت بدني اختصاص ميدهيد.
دكتر جيانت وايديا، جراح سينه و استاد جراحي و سرطانشناسي دانشگاه كالج لندن، ميگويد: «هر چه بيشتر ورزش كنيد، خطر ابتلا به سرطان سينه را بيشتر كاهش دادهايد.» تحقيقات نشان ميدهد زناني كه در دوره پيش از يائسگي به سر ميبرند و فعاليت بدني زيادي دارند اين خطر را تا ١٧ درصد كاهش ميدهند. حداقل ٣٠ دقيقه ورزش پرجستوخيز در روز را براي پيشگيري در نظر بگيريد اما به خاطر داشته باشيد كه هر نوع فعاليت بدني بهتر از عدم فعاليت است.
دكتر كريستين فريدريش، دكتر اپيدميولوژيك در سرويس سلامت آلبرتا كه در تعيين كيفيت و كميت عوامل تغيير و اصلاح انواع سرطانها در سراسر كانادا نقش داشته است، ميگويد: «ميدانيم ورزش هم خطر ابتلا به حداقل ١٣ نوع سرطان را كاهش ميدهد.» ظاهرا با فعاليتهاي بدني گوناگوني ميتوان ايمني جسم را در برابر سرطان سينه فراهم آورد. ورزش سطح استروژن زناني را كه در دوره يائسگي به سر ميبرند، پايين ميآورد و سيستم ايمني بدن آنها را بهبود ميبخشد. در معرض نور خورشيد قرار گرفتن و دريافت ويتامين دي نيز ميتواند تغيير شگرفي را پيش آورد. هر چند مطالعات بيشتري براي فهم تاثير گونههاي مختلف فعاليت بر سلولهاي بدن لازم است.
افزودن برنامه ورزشي به زندگي آشفته و شلوغ، چالشبرانگيز است اما شاون چيري، مدير ارشد بهبود سلامت در انجمن سرطان كانادايي، ميگويد ميتوانيم تاثيرات اين تغيير رويه را در محل كار و در شهرها اعمال كنيم؛ كارمندان ميتوانند از تخفيفهاي عضويت در باشگاه استفاده كنند يا راههايي براي افزايش سطح فعاليت در محل كار بيابند. شهرها ميتوانند مسيرهايي براي دوچرخهسواري تعبيه كنند. او ميگويد: «بدين شكل محيط زيست اين افراد را تشويق ميكند فعاليت بدني بخشي از روزشان باشد.»
كنترل وزن در دوران يائسگي
داشتن اضافه وزن يا چاقي در بزرگسالي عامل خطرناك مشهودي براي سرطان سينه در دوران بعد از يائسگي است (مقولهاي كه شامل اغلب موارد ميشود؛ ٨٣ درصد سرطانهاي سينه پس از ٥٠ سالگي تشخيص داده ميشوند) . افزايش وزن پس از يائسگي احتمال ابتلاي به سرطان سينه را افزايش ميدهد. دكتر جوليان كيم، در موسسه CancerCare Manitoba ميگويد: «هر ١٠ كيلوگرمي كه در دوران يائسگي به وزن بدن اضافه ميشود با ١٨ درصد افزايش خطر نسبي ابتلا به سرطان سينه مرتبط است. » («خطر نسبي» به اين معناست كه شما ١٨ درصد بيشتر از ديگراني كه همسن شما هستند و شكل بدني شما را دارند اما وزن اضافه نكردهاند، مستعد ابتلا به سرطان سينه هستيد.
داشتن وزن سالم بطور پيوسته شما را در برابر گونههاي ديگر سرطان، ديابت، بيماريهاي قلبي و سكته محافظت ميكند.) دكتر ازمبوجا ميگويد: «شواهد محكمي براي مرتبط كردن چاقي با سرطان وجود دارد.» ورزش كردن مشخص ميكند كه چرا وزن به تنهايي بر خطر ابتلا به سرطان سينه تاثيرگذار است.
هر چند پس از دوران يائسگي، بافتهاي چربي منبع اصلي استروژن به شمار ميروند. محققان رابطههايي ميان چاقي و التهاب مزمن بافتهاي چربي كه ممكن است مسوول خطر سرطان فزاينده در سينه باشد، يافتهاند. همين امر در مورد ميزان بالاي انسولين به كار ميرود. علت اين امر هر چه كه باشد، كنترل وزن، به خصوص پس از يائسگي، شما را در برابر سرطان سينه محافظت ميكند.
پيشگيري با يك قرص
دكتر جوليان كيم از CancerCare Manitoba ميگويد: «از ميان سرطانهاي شايعتر- مانند ريه و روده- فقط يك نوع سرطان هست كه ميتوان با دارو از بروز آن پيشگيري كرد و آن هم سرطان سينه است. » تاموكسيفن و رالوكسيفن كه مانعگيرندههاي استروژن در سلولهاي سينه ميشوند، تا ٥٠ درصد خطر نسبي را كاهش ميدهند. اكزمستين و آناستروزول (exemestane and anastrozole) ميتوانند باقيمانده استروژن را در زناني كه دوره يائسگي را پشت سر گذاشتهاند، پايين بياورند كه همين امر ميتواند به كاهش ٦٥ درصدي «خطر نسبي» بينجامد.
از درمان با تعويض هورمون اجتناب كنيد
درمان با تعويض هورمون براي درمان نشانههاي يائسگي، كه با ميزان رو به افول استروژن مشاهده شده مانند گرگرفتگي، اختلال در خواب و خشكي، واژن به كار ميرود. اين درمان شامل مصرف قرص يا برچسب مكمل استروژن- كه گاهي با هورمون ديگري به نام پروژستين تركيب شده است- ميشود. اما متخصصان تخمين زدهاند كه درمان با تعويض هورمون، كه سطح استروژن زناني را كه در دوره بعد از يائسگي قرار دارند بالا ميبرد، و ١٥ درصد بروز موارد جديد سرطان سينه را شامل ميشود.
دكتر وايديا ميگويد: «تصميم به مصرف داروهاي تعويض هورمون، تصميم پيچيدهاي است كه زنان بايد با مشورت دكتر متخصص به اين نتيجه برسند. اين داروها خطر ابتلا به سرطان سينه را افزايش ميدهند اما بهبودي شگرفي به كيفيت زندگي برخي زنان با نشانههاي يائسگي دشوار ميبخشد. هر زن بايد بهشدت مزايا و عوارض اين داروها را در نظر بگيرد تا با دكترش به نتيجه برسد.»
دكترتان وابسته به علائمي كه در بدنتان مشاهده ميكند، بايد درمان استروژن موضعي را پيشنهاد دهد كه شامل دوز پايين استروژن واژني ميشود و خطر كمتري دارد؛ چراكه استروژن بسيار كمي وارد گردش خون شما ميشود. اگر انجام درمان با تعويض هورمون را انتخاب كردهايد، اين درمان را تا حد امكان در كوتاهترين زمان انجام دهيد تا بيشتر از ٥ سال زمان نبرد. خطر پيشرفت سرطان سينه چند سال پس از قطع مصرف داروها با تعويض استروژن از بين ميرود.
دكتر ازمبوجا ميگويد: «درمان تركيبي استروژن/پروژسترون وقتي بيشتر از سه تا ٥ سال استفاده شود، بيشترين خطر را در پي دارد. بنابراين اگر شما و دكترتان مزاياي اين درمان را به خطرات آن ترجيح داديد، مصرف آن را بيشتر از اين مدت زمان طولاني نكنيد.» ازمبوجا در ادامه ميگويد: «اگر دچار اضافه وزن هستيد، رژيم بگيريد و حدود ٨ ساعت در هفته ورزش كنيد و همين موارد براي كم كردن چند كيلو كافي است. كاهش وزن نه تنها به شما احساس خوشايندي ميدهد بلكه خطر ابتلا به سرطان سينه را هم كاهش ميدهد.»
منبع:بیتوته