ماهنامه همشهری تندرستی – کتایون برجیس*: فیبروم ها شایع ترین توده های رحمی در زنان محسوب می شوند که البته توده هایی سرطانی محسوب نمی شوند. از هر 100 نفر خانمی که در سن باروری قرار دارد، حدود 20 نفر به فیبروم مبتلا هستند. در برخی موارد ابتلا به این بیماری بدون علامت است و فرد در زمان سونوگرافی خیلی اتفاقی به آن پی می برد.
فیبروم ها از کجا می آیند؟
فیبروم رحم (Uterine fibroids) یا میوم (myoma) یا فیبرویید (Fibroid) در واقع یکسری تومورهای ماهیچه ای هستند که از عضلات صاف رحمی به وجود می آیند ولی از نظر رشد و تکثیر با یکدیگر متفاوت هستند. یعنی برخی از انواع آنها رشد بسیار کندی دارند و در خیلی از مواقع در همان اندازه اولیه باقی می مانند. برخی از انواع آنها به مرور زمان، اندازه شان کوچک می شود.
برخی دیگر از انواع فیبروم بزرگ شده و تغییر سایز رحم را به وجود می آورند. افرادی که به این نوع فیبروم مبتلا می شوند، سایز رحم آنها به 8 تا 10 سانتی متر تغییر می کند که این تغییر سایز توسط متخصص زنان و زایمان کاملا قابل تشخیص است.
مهم ترین علت ابتلا به فیبروم، عامل ژنتیک محسوب می شود. مطالعات نشان می دهند که ابتلا به فیبروم در زنان سیاه پوست بیشتر از سفیدپوستان است. هورمون ها چندان نقشی در ابتلا به فیبروم ندارند و اگر هم نقشی داشته باشند، بسیار ناچیز است. آن دسته از زنانی که سابقه بارداری و زایمان داشته باشند یا از قرص های ضد بارداری استفاده کرده اند، کمتر از سایرین دچار فیبروم خواهند شد. چاقی یکی دیگر از عواملی است که می تواند در ابتلا به فیبروم نقش داشته باشد، در واقع افراد چاق بیش از سایرین به این نوع توده ها مبتلا می شوند.
فیبروم؛ اغلب بدون علامت
در بسیاری از موارد وجود فیبروم در رحم با علامت خاصی همراه نیست اما مهم ترین علامت آن دردهای رحمی همراه با خونریزی های شدید است. یکی دیگر از نشانه هایی که خانم ها باید آن را جدی بگیرند، مدت زمان خونریزی های ماهانه است و اگر خونریزی بیش از هفت روز طول بکشد و با کم خونی همراه باشد، باید آن را جدی گرفت.
از دیگر علائم ابتلا به فیبروم رحم، تکرر ادرار و اشکال در تخلیه کامل مثانه است. این علامت در صورتی ایجاد می شود که اندازه فیبروم بزرگ شده باشد و به مثانه فشار وارد شود. ترشحات غیر طبیعی واژن را در صورتی که به حالت مزمن در بیاید، باید جدی گرفت. توده ها می توانند در قسمت های مختلف، مثل داخل عضله رحم یا خارج رحم به صورت یک توده برجسته یا داخل حفره رحم به وجد بیایند.
در واقع علائم فیبروم رحم به جای قرار گیری آن بستگی مستقیم دارد. به عنوان مثال، اگر توده ها به سمت خارج رحم رشد کنند، باعث ایجاد فشار به مثانه می شوند و علائم ادراری (تکرر ادرار) را به وجود می آورند. اگر فیبروم در پشت رحم قرار بگیرد، باید انتظار مشکلات گوارشی و یبوست را داشت.
یکی دیگر از عوارض فیبروم ایجاد فشار به کمر و اعصاب آن است. دردهای ناحیه پشت، یکی دیگر از مشکلاتی محسوب می شود که در اثر فیبروم به وجود می آید. فیبروم های داخل رحمی می توانند بر توانایی باروری تاثیر بگذارند و باعث کاهش قدرت باروری شوند. یکی از مشکلاتی که این دسته از فیبروم ها به وجود می آورند، خونریزی های شدید و طولانی مدت هستند. بعضی از فیبروم ها نیز وجود دارند که به نوعی از رحم آویزان شده و در این حالت، درد شدیدی را برای فرد رقم می زنند.
فیبروم ها سرطانی می شوند؟
برخلاف تصور عمومی، داشتن فیبروم در سنین باروری، نمی تواند بدین معنا باشد که ریسک سرطان برای این دسته از خانم ها افزایش پیدا می کند. در مواردی که فیبروم خیلی سریع رشد می کند یا پس از پایان سن باروری و در دوران یائسگی به رشد خود همچنان ادامه می دهد، این مسئله نیاز به پیگیری دارد.
درمان را جدی بگیرید
آیا فیبروم نیاز به درمان دارد؟ برای مثال، علائم و سن می توانند در این مسئله نقش داشته باشند. همچنین تصمیم فرد برای بارداری نیز در این میان حائز اهمیت است؛ اما به طور کلی، خانم ها باید بدانند که در اکثر موارد، معمولا فیبروم را درمان نمی کنند و تنها زمانی درمان ضرورت پیدا می کند که فرد دچار عارضه خاصی شده باشد.
به عنوان مثال، خانمی که هنوز بچه دار نشده یا دوباره قصد بارداری دارد، در صورتی که به دلیل فیبروم نتواند باردار شود یا به اصطلاح دچار نازایی شده باشد، باید درمان شود و پزشک متخصص زنان و زایمان، فیبروم را بیرون بیاورد تا احتمال بارداری افزایش پیدا کند؛ اما در شرایطی که خانمی نزدیک سن یائسگی شده یا این که یائسه باشد، پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است اقدام به در آوردن رحم کند.
همچنین در شرایطی که فرد فرزند دارد و خونریزی های شدید ناشی از فیبروم وجود دارد، در چنین شرایطی هم جراحی برای بیرون آوردن رحم انجام می شود. چنانچه فیبروم ها در دوران حاملگی به وجود آمده باشند، ممکن است به درمان خاصی نیاز نباشد. اگر فیبروم ها باعث بروز درد در دوران بارداری شوند، برای مادر مسکن تجویز می شود. اگر فیبروم منجر به سقط های مکرر شود، در چنین شرایطی ممکن است توده های فیبروم به صورت کامل برداشته شوند.
نکته های مهم را به خاطر بسپارید
برای تشخیص فیبروم رحم باید حتما معاینه لگن انجام شود. در صورت تشخیص بی نظمی در شکل و ساختار رحم، باید سونوگرافی انجام بگیرد. سونوگرافی، دقیق ترین روش برای تشخیص فیبروم محسوب می شود که می توان آن را به صورت شکمی یا واژینال انجام داد. سونوگرافی به روش واژینال دقیق تر است. گاهی سی تی اسکن و ام آر آی (MRI) نیز به فرد توصیه می شود.
فیبروم عارضه دارد؟
علائم ناشی از فیبروم با توجه به محل تشکیل توده در بدن، می تواند متفاوت باشد. گاهی فیبروم می تواند به دلیل خونریزی های شدید باعث کم خونی شود. همچنین پیچ خوردگی پایه، در یکی از انواع فیبروم ها (فیبروم پایه دار) می تواند باعث به وجود آوردن درد شدید شود. فیبروم هایی که لوله رحمی را مسدود کرده اند یا باعث انحراف آنها از مسیر اصلی شان شده اند، احتمال نازایی برای افراد مبتلا را در پی خواهد داشت.
درمان فیبروم رحمی
فیبروم هایی که مشکل خاصی برای بیمار به وجود نیاورده اند، صرفا توسط پزشک متخصص زنان و زایمان تحت نظر قرار می گیرند. این دسته از افراد باید معاینات دوره ای انجام بدهند.
احتمال تجویز دارو برای کاهش مشکلات ناشی از این بیماری نیز وجود دارد. قرص های ضد بارداری می تواند در کاهش خونریزی های ناشی از فیبروم نقش داشته باشد. البته مصرف داروهای ضدبارداری باید زیر نظر پزشک باشد. پس از برداشتن فیبروم، احتمال عود آن وجود دارد و ممکن است پزشک چند سال بعد از برداشتن فیبروم، اقدام به برداشتن رحم کند. این توده ها معمولا بارها و بارها ایجاد می شوند.
منبع:برترین ها