پوکی استخوان یا اُستئوپروزیس (Osteoporosis) یک بیماری است که معمولاً با کاهش چگالی استخوانها و ضعف ساختار استخوانی همراه است. این بیماری میتواند در هر دو جنس (مردان و زنان) رخ دهد، اما زنان معمولاً بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری قرار میگیرند.
در ادامه این متن با ما همراه باشید تا علل ابتلا به این بیماری را بررسی کنیم:
علت ابتلا به بیماری پوکی استخوان
یکی از موضوعاتی که ذهن بسیاری از افراد را به خود در گیر میکند این است که به چه علت زنان و مردان به پوکی استخوان دچار میشوند؟ در واقع تفاوت های بیولوژیکی و عوامل جنسیتی بین زنان و مردان در بروز این بیماری نقش اصلی را دارد:
هورمونهای جنسی
یکی از عوامل اصلی پوکی استخوان تغییرات در سطوح هورمونهای جنسی است. زنان پس از دوران یائسگی با کاهش سطح هورمون اِستروژن روبرو میشوند که این موضوع با کاهش تراکم استخوان ها مرتبط است. از این جهت زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار میگیرند.
رشد استخوانی
در دوران نوجوانی، رشد استخوانی به اوج میرسد. زمانی که رشد استخوانی کمتر شود، استخوانها تا حدی که تاثیرات پوکی استخوان را نشان دهند، قدرت و چگالی کمتری را نیزا از خود بروز میدهند. اما به طور کلی، دوران رشد استخوانی در مردان بیشتر از زنان است.
عوامل تغذیهای
عوامل تغذیهای نیز نقش مهمی در پیش آمدن پوکی استخوان دارند. مثلاً کمبود کلسیم و ویتامین D میتواند باعث کاهش تراکم استخوان ها شود. زنان به دلیل نیاز بیشتر به کلسیم در دوران بارداری و شیردهی ممکن است در معرض بالاتری به کمبود کلسیم باشند.
در مجموع، عوامل هورمونی، عوامل تغذیهای، تفاوت در رشد استخوانی و تغییرات در ساختار استخوان ها باعث میشوند که زنان به طور کلی بیشتر از مردان به پوکی استخوان مبتلا شوند.
با این حال، باید توجه داشت که هر دو جنس ممکن است در معرض ابتلا به این بیماری قرار گیرند که اقدامات پیشگیرانه مانند تغذیه مناسب، ورزش منظم و مراقبت از سلامت استخوانها برای هر دو جنس از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
سایر مواردی که موجب پوکی استخوان در زنان و مردان میشود عبارتند از:
- سن
- کم تحرکی
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل زیاد
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- برخی داروها، مانند استروئیدها
- عدم مصرف کافی کلسیم و ویتامین D
- برخی بیماری ها، مانند پوکی استخوان، کم کاری تیروئید و لوپوس
چه زمانی برای آزمایش تراکم استخوان به پزشک مراجعه کنم؟
اگر احساس می کنید ممکن است در معرض خطر پوکی استخوان باشید، توصیه میکنیم با پزشک متخصص در این باره صحبت کنید تا ببینید آیا آزمایش تراکم استخوان لازم است یا خیر؟ آزمایش تراکم استخوان میتواند به تشخیص پوکی استخوان و تعیین خطر شکستگی استخوان در آینده کمک کند.
در صورتی که به پوکی استخوان مبتلا هستید، پزشک شما احتمالا درمان هایی را برای کمک به بهبود سلامت استخوان های شما توصیه میکند. این درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترک سیگار
- ورزش منظم
- تغییر رژیم غذایی
- کاهش مصرف الکل
- مصرف برخی داروها
- مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D
چه کسانی باید سنجش تراکم استخوان انجام دهند؟
سنجش تراکم استخوان یک آزمایش پزشکی است که برای اندازه گیری مقدار کلسیم و مواد معدنی دیگر در استخوان ها انجام می شود. این آزمایش می تواند به تشخیص پوکی استخوان و خطر شکستگی آن کمک کند.
افرادی که شرایط زیر را دارند میبایست برای تست تراکم استخوان به پزشک مراجعه کنند:
- زنان بالای 65 سال
- مردان بالای 70 سال
- افراد با سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- افرادی که دچار شکستگی های مکرر می شوند
- افراد مبتلا به بیماری هایی که با خطر ابتلا به پوکی استخوان رو به رو هستند؛ مانند کم کاری تیروئید یا لوپوس
- افرادی که داروهایی مصرف می کنند که خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهند، مانند دارو های استروئیدی
اگر فکر می کنید ممکن است در معرض خطر پوکی استخوان باشید، با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا باید سنجش تراکم استخوان انجام دهید یا خیر.
کلام آخر
پوکی استخوان یک بیماری است که باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود و خطر شکستگی را افزایش می دهد. زنان و مردان هر دو می توانند به پوکی استخوان مبتلا شوند، اما زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. این به دلیل این است که زنان در دوران یائسگی سطح هورمون استروژن خود را کاهش می دهند. استروژن نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان ها دارد.
با این حال اگر احساس کردید که در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستید یا شرایطی اعم از موارد زیر را داشتید باید برای آزمایش تراکم استخوان اقدام کنید:
- سن بالای 65 تا 70 سال
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- شکستگی استخوان به صورت مکرر
- ابتلا به بیماری کمک کاری تیروئید یا لوپوس
و …