شب یلدا: چگونه ایرانی‌ها این انقلاب زمستانی را جشن می‌گیرند؟

طبق دایره مطالعات ایرانی باستان، در آستانه روز اول زمستان، بین 21 تا 22 دسامبر، جشن شبانه ای در ایران مشاهده می شود. به طور کلی یلدا یا “شب چلّه” نامیده می شود، زیرا “چلّه” به معنای 40 سال و جشن یلدا 40 روز قبل از جشنواره آتش زرتشتی برگزار می شود.

مراسم

اهمیت شب یلدا در طول قرن‌ها کاهش‌یافته است. امروزه شب چلّه یا شب یلدا صرفا یک موقعیت اجتماعی است، زمانی که خانواده و دوستان برای سرگرمی و شادی، خوردن، نوشیدن چای و خواندن شعر کنار هم جمع می‌شوند. میوه‌های خشک، آجیل، دانه‌ها و میوه‌های تازه زمستانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. حضور میوه‌های خشک و تازه در اواسط زمستان خاطره یک نگرانی کشاورزی باستانی در مورد محصولات فصول مختلف است. انار و هندوانه به طور خاص قابل‌توجه هستند.

در این شب، قدیمی‌ترین عضو خانواده نماز می‌خواند و خدا را بابت دعای سال گذشته تشکر می‌کند و برای رونق در سال آینده دعا می‌کند. سپس هندوانه بریده می‌شود و بین اعضای خانواده تقسیم می شود. برش نماد حذف بیماری و درد از خانواده است.

شب یلدا به نیمه شب می‌رود. مجموعه حافظ شعر فارسی در این شب جایگاه ویژه‌ای دارد، برای لذت بردن ازعشق، از این مدح و تمجید لذت می‌برد.

قبل از این که امکانات گرمایشی جدید به وجود آید، خانواده و دوستان در یک شب‌ زنده‌ داری طولانی در اطراف کورسی که یک میز کوچک با زغال سنگ داغ در زیر آن بود، جمع می شدند.

در زمانی که فقط میوه و سبزیجات فصلی در دسترس بود، میزبان، معمولا یک سالمند، انگور، طالبی، هندوانه، گلابی، نارنجی، نارنگی و سیب را با دقت خشک و نگه می داشت. پس از آن همه افرادی که در اطراف کورسی یا یک شومینه جمع شده بودند از آن ها لذت می بردند.

گفته می شود که خوردن آجیل در چند روز آینده رونق پیدا می کند. خوراکی مهم بیشتر برای جشن شبانه بادنجان کبابی با برنج ساده طعم زعفران، برنج با مرغ، ماست غلیظ، و حلوا را شامل می شود.

همدان

در طول سالیان یلدا در هر بخش از کشور رشد کرده و بومی سازی محلی شده‌ است. در همدان، یکی از زن های بزرگ خانواده شعر می‌خواند، در حالی که دختران جوان یک پارچه بریده نشده را سوزن دوزی می کنند. شعر خواندن با صدای خوش به عنوان فال گویی و طالع بینی و برای حاضرین و با توجه به موقعیت نشستن آن‌ها صورت می گیرد.

سنندج

در سنندج، پایتخت استان کردستان، دلمه و نان سنگک برای یلدا آماده می شود. هر ساله، با توجه به توافق بین خانواده ها، این مراسم در خانه های مختلف برگزار می شود. از چند ماه قبل از یلدا خوشه انگور در زیرزمین یا زیر سایه آویزان شده است. آنها از بعضی خربزه های بومی کوچکی را که به روستای قمیش سراب رسیده اند، ترشی می اندازند و آنها را برای یلدا حفظ می کنند. اگر یک زن باردار در محله وجود داشته باشد، او قطعا یک سهم از ترشی را دریافت خواهد کرد.

کتاب شاهنامه شاهنامه فردوسی، گلستان سعدی، کتاب اسکندر اسکندرنامۀ گنجوی خوانده شده است. میوه خشک شده با سماق پخته شده است. دانه کدو و گندم بو داده با شیره درخت گز مخلوط شده است.

قزوین

ماهی دودی و سبزی پلو یک ظرف غذای مرسوم شب یلدا در قزوین است. یک خنچه چله در حال حاضر از داماد به عروس خود در چنین شبی فرستاده میشود. این شامل لباس، جواهرات، تکه های قند و 7 میوه مختلف است.

خراسان

در خراسان رضوی و خراسان جنوبی، شهد جوشانده شده از گیاهان ریشه صابون برای ساعت هایی قبل در یک مخزن سفالی و قبل از این که فوم سختی از آن گرفته شود، جوشانده می شود. سپس شکر یا شربت شیرین دیگر به کف اضافه می شود. سپس مخلوط با آجیل در زمان یلدا سرو می شود. آنها اعتقاد دارند چیزی که یک شخص در یلدا می خورد، در طول سال ها نشانه خوبی است، بنابراین آن ها میوه های ویژه ای را بر روی میز می چینند.

همانطور که برای آب طالبی، آنها می گویند بیماری های کبدی را درمان می کند، و امنیت در برابر گرمای شدید اواسط تابستان را اهدا می کند.

داماد مجموعه ای از میوه های مختلف را به خانواده عروس می فرستد. میوه ها بر روی یک سینی مسی پوشانده شده با پارچه قرمز تزیین می شوند؛ آنها با هدیه های مختلف دیگری مانند کله قند و کلوچه شیرین عرضه می شوند. در عوض، خانواده عروس، یک تکه پارچه یا لباس را در سینی خالی قرار می دهد.

چهارمحال- بختیاری

از آنجایی که مردم استان شاهنامه را از روی عادت از بر هستند، آن را با قلب می خوانند. آنها معتقدند که خوردن شیر، ماست، پنیر، کنجد، کدو، چغندرقند در خوراکی، آویشن تزئین شده و نان جو در شب یلدا در طول سال رونق ایجاد خواهد کرد.

کدو تنبل بزرگ قرمز که نماد خورشید است، جوش داده شده، به قطعات کوچکتر برش داده شده، و در آش کشک سرو می شود.

یک سنت هیجان انگیز، پختن نان های بزرگ است که به طور محلی گرده نامیده می شود؛ آنها قبل از پخت یک مهره آبی را درون خمیر قرار دادند. در یلدا، نان گرده بین حاضرین تقسیم می شود. هر کسی که مهره آبی را دریافت می کند، خوشبخت ترین فرد در خانواده محسوب می شود.

تهران

یک سخن باستانی وجود دارد که گاهی اوقات در تابستان، یک باد داغ، درد را پشت سر می گذارد. کسی که آب طالبی را در یلدا می خورد، به چنین صورتی ایمنی خواهد شد. این همان چیزی است که زمان شناس های قدیمی تهران معتقدند.

مجموعه شعر حافظ بسیار به چنین شبی مرتبط می باشد، به خصوص زوج ها و یا کسانی که امید به ازدواج پرشور دارند. گردوها شکسته می شوند تا هسته ها آینده و ثروت آن ها را  نشان دهند.

مازندران

در مازندران نیز حکمت های حافظ و فردوسی در کتاب هایشان جستجو می شود. بزرگان داستان هایی از زمستان های سخت، طولانی و تاریک را می گویند، قبل از سپیده دم، دوران جدیدی از نور را مهیا می کند.

پس از شام، آنها در اطراف یک کورسی جمع می شوند و یا فقط جمع می شوند تا به چای، نارنجی، نخود برشته شده، شیرینی های محلی، کشمش، بادام شیرین، نارنگی، سیب، لیمو، ملون و به ویژه هندوانه بپردازند.

طبق یک سنت قدیمی، گردوها را با چشم بسته و با آنها پس از مراسم بخوابید. در صبح آنها گردو را می شکنند تا ببینند که مغزش روشن و نرم، یا خشک و تیره است.

داماد مازندرانی نیز از این فرصت برای اثبات خود با ارسال یک مجموعه ضروری به خانه عروس استفاده می کنند. این مجموعه شامل ماهی، مرغ و سایر مواد مغذی قابل توجه است.

 این یک داستان پر آوازه پرستار بچه است که زمانی که ننه سرما افسانه ای را در این شب پراکنده می کند، باران می شود؛ اگر او از لباسهای تختخواب خود خارج شود، برف می آید؛ و اگر او گردنبند خود را درهم بشکند، دانه های تگرگ خواهد بارید.

زنجان

زنجان یکی از نقاطی است که کرسی هنوز کاربرد دارد؛ و در هر کجا یک کرسی وجود دارد، دورهمی ها به یاد ماندنی خواهد بود.

در یلدا، زنجانی ها شیرینی های محلی خود را از جمله کلوچه های شکل معروف مشبک و باقلوا را آماده می کنند. آنها به بزرگان خود سر می زنند تا دستان آن ها را ببوسند، بنابراین در طول سال، برکت ها را دریافت می کنند.

پس زمینه

در یلدا، همانطور که سال کهنه می گذرد، قواعد آرام است. همانطور که توسط دانشمند همه چیز دان و تاریخ نویس ابورحان بیرونی (1048 – 973) و تا تاریخ سقوط سلسله ساسانی در سال 651 میلادی توسط تمدن ایرانی و تاریخنگار فارس تأیید شد، موضوع اصلی جشنواره یلدا، تخریب موقت مرتبه ها و جایگاه ها بود؛ اربابان و خدمتکاران نقش های متفاوتی را بازی می کردند. یک شاهزاده ساختگی تاج می زد و مردم با لباس مبدل به خیابانها می ریختند؛ همانطور که در ساوتولینا ، جشنواره باستانی رومی به افتخار زحل، الهه کشت و کار و دانه، زمانی که اخیرا به غرب مهاجرت کردند، تا حدودی با نام میترا شناخته می شد.

ترجمه اختصاصی کلینیک من

منبع: https://financialtribune.com

همچنین ببینید

وزارت بهداشت: تا حد امکان در فضای باز تردد نکنید

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به آلودگی هوای تهران به مردم به ویژه کودکان، زنان باردار، سالمندان و بیماران مزمن توصیه کرد که تا حد امکان در فضای باز تردد نکنند. عباس شاهسونی؛ رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به افزایش غلظت آلاینده‌های جوی، از مردم به‌ویژه کودکان، زنان …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *