تغذیه یکی از عوامل مهمی است که میتواند تاثیرات بسزایی را در رشد فیزیکی کودک و همچنین رشد مغز او داشته باشد.
انتخاب رژیم غذایی سالم و مقوی میتواند بر رشد عاطفی و شناختی کودکان و نوجوانان تاثیرات مثبتی را بگذارد. به طور کلی تغذیه مناسب میتواند علاوه بر کاهش ریسک ابتلا به بیماری، وزن کودک را نیز متعادل نگه دارد.
نقش عوامل ژنتیکی و وراثت
به گفته دکتر سارا صرفی زاد، متخصص تغذیه و رژیم درمانی: والدین باید بدانند چه چیزهایی در رشد فرزندانشان مؤثر است. البته مهمترین و نخستین عامل برای رشد کودکان همیشه وراثت و ژنتیک در نظر گرفته شده است.
ژنتیک والدین میتواند تأثیر زیادی در رشد کودکان داشته باشد. ولی فعال شدن یا غیرفعال شدن عوامل ژنتیکی و استفاده بهینه از ژن در راستای سه عامل مهم برای بچههاست؛ نخست آنکه هورمون رشد به اندازه کافی ترشح شود.
عوامل تاثیر گذار بر وراثت
به گفته صرافی زاده، ترشح هورمون رشد در دوران رشد از سه طریق انجام میشود؛ خواب کافی؛ یعنی والدین باید مطمئن باشند بچه ها به اندازه کافی میخوابند و توجه داشته باشند فرزندانشان به موقع بخوابند تا صبح هم بتوانند با طلوع آفتاب از خواب بیدار شوند.
موضوع مهم بعدی فعالیت فیزیکی و انجام حرکات ورزشی است. فراموش نکنیم در سنین رشد، داشتن فعالیتهای فیزیکی و ورزش باعث ترشح هورمون رشد میشود و میتواند تأثیر خود را به بهترین نحو ممکن بگذارد.
نقش تغذیه در رشد کودکان
یکی دیگر از نکات مهم در رشد کودکان عامل تغذیه است. یعنی والدین باید مطمئن باشند فرزندانشان هنگامی که در حال رشد هستند، تمام مواد غذایی مورد نیاز خود را به طور روزانه دریافت میکنند.
رشد کودکان هم تنها به بعضی ویتامینها و مواد معدنی مانند کلسیم محدود نمیشود. چون اغلب والدین کلسیم را عامل مهمی برای رشد استخوان های فرزندشان میدانند.
البته کلسیم یکی از عناصر مهم در رشد کودکان به حساب میآید. ولی به تنهایی کافی نیست. عنصر بعدی مهم در رشد کودکان ویتامین D است که کمبود آن در آنها شایع و توجه به تأمین کافی آن نیز در سنین رشد بسیار مهم است.
میزان پروتیئن دریافتی در کودکان هم عامل مهم دیگری است که والدین باید مطمئن باشند فرزندان شان به خصوص در سنین رشد پروتئین کافی دریافت میکنند.
گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، تخم مرغ، لوبیا، عدس، نخود و آجیل، مواد غذایی از پروتئین به حساب میآیند که برای رشد کلی و همچنین رشد عضلات کودک مهم هستند.
این غذاها همچنین از دیگر ویتامینها و مواد معدنی مفید مانند آهن، روی، ویتامین B۱۲ و اسیدهای چرب امگا ۳ برخوردارند.
تغذیه صحیح به معنای پرخوری نیست
این متخصص تغذیه میگوید برای اطمینان حاصل کردن از برخورداری کودکان از مواد غذایی لازم در سنین رشد بهتر است والدین به کارشناس تغذیه مراجعه کنند تا بتوانند آنها را در چگونگی محاسبه تأمین مواد غذایی راهنمایی کنند. چون گاهی پدر و مادرها تأمین مواد غذایی لازم را با پرخوری فرزندانشان اشتباه میگیرند.
زینک یا روی و ویتامین A هم از جمله مواد غذایی مهم در رشد استخوانهاست. ما در ایران با کمبود ویتامین A مواجه هستیم. چون معمولاً افراد به دلیل بالا نرفتن کلسترول و مقابله با چاقی از منابع کم چرب لبنیات استفاده میکنند و با حذف کره از برنامه غذایی، دریافت ویتامین A مصرفی کاهش پیدا میکند.
آگاهی والدین در اهمیت تغذیه کودکان
به گفته دکتر صرافی زاده، آگاهی خانوادهها از میزان ترشح هورمون رشد در کودکان، بررسی سلامت غدد آنها مانند غده تیرویید اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل نیز کودکان باید توسط غدد اطفال چک شوند تا والدین از ترشح هورمونهای رشد و سلامت غددشان مطمئن شوند.
توجه داشته باشیم عوامل مؤثر بر رشد فقط دریک مورد خلاصه نمیشود. مثلاً باید به کمخونی بچهها هم توجه شود. چون اگر چنین مشکلی در آنها درمان نشود؛ حتی بر فعالیت آنها هم اثرگذار خواهد بود و خود بچهها هم تمایلی به انجام فعالیت زیاد ندارند. همچنین میتواند عاملی در ترشح هورمون رشد به حساب بیاید.