معنی یمیشان به فارسی
یمیشان: اسم ترکی زعرور است نوعی زالزالک که میوه سرخ رنگ دارد.
زالزالک، خَفجه، کیالک، یمیشان یا کویج (نام علمی: Crataegus aronia نام انگلیسی:Crataegus hawthorn) یکی از گیاهان است. این گیاه دارای سه نوع زرد، سیاه و قرمز (شغالی) میباشد.
زالزالک در ایران در استان های قزوین، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، لرستان، گیلان، مازندران، مرکزی، قم، همدان، اصفهان، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، خوزستان، کرمانشاه، ایلام می روید.
زالزالک (کویج) (Crataegus aronia)؛ میوه کوچک پاییزی به رنگ قرمز، زرد و نارنجی و بعضاً سیاه با هسته اى سخت است.
زالزالک (کویج) ؛ درختچه ای تیغ دار از تیره گل سرخیان (یا سیبى ها) با میوه ای خوراکی که بیشتر به شکل درختچه است و داراى شاخه هاى خاردار و شکوفه هاى پرپر زیبا به رنگ سفید یا صورتی و معطر مى باشد.
درختچه زالزالک در دامنه كوه ها و اراضی جنگلی آفتابی در سرتاسر جهان می روید و تکثیر آن از طریق تخم و تهیه نهال انجام می شود.
زالزالک در ایران از جمله در بلندی های استان های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد می روید.
خواص یمیشان، کویج، زالزالک
همچنین یمیشان (کویج) افزایش دهنده اشتها، درمان کننده ناراحتی های گوارشی و مقوی معده، صفرابر، درمان کننده التهابات معده و روده، شیرافزا، تب بر، آرام بخش، ضد افسردگی، درمان تنگی نفس و دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بالاست. میوه زالزالک هم به صورت خشک و هم به صورت تازه مصرف می شود.
علاوه بر میوه از قسمت های دیگر درخت زالزالک از جمله گل و برگ آن نیز می توان استفاده کرد، از جمله دم کرده گل زالزالک در درمان تشنج و تنظیم ضربان قلب مفید است. از دم کرده برگ آن نیز برای شست و شوی دهان جهت رفع برفک دهان و غرغره آن جهت رفع گلو درد کاربرد دارد. البته باید توجه کرد که میوه زالزالک دارای مقادیر بالایی قند بوده و به همین دلیل مصرف زیاد آن برای افراد مبتلا به دیابت توصیه نمی شود.
دیگر خواص زالزالک
• گل زالزالک، ضد تشنج بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم مى کند. داروى مفید و خاصى بر ضد تپش قلب و ضربان شدید آن است.
• زالزالک (کویج)؛ داراى مواد معدنى گوناگون، ویتامین ها، مقدار زیادى تانن و کلسیم، ترشى آلى، پکتین، مازو، اسید تارتریک، اسید مالیک، روغن چرب، قندهاى گلوکز، فروکتوز است.
• کویج این میوه به علت غنی بودن از اسید تارتاریک و اسید مالیک نیز در مواقع کم خونی و سل اثر نیکویی دارد.
• زالزالک به دلیل آن که دارای مقدار زیادی تانن است بسیار قابض بوده و می توان آن را جهت درمان اسهال های خونی به کار برد.
• در مواقع کم خونى و سل اثر خوبی دارد.
• البته نوع کوهی آن قابض تر از سنجد است و از خونریزی معده نیز جلوگیری می کند.
• اشتها را زیاد مى کند.
• رنگ زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامین A می شود و اشتها را زیاد می کند.
• البته این میوه را وقتی که کاملا رسیده و رنگ انداخته مصرف کنید تا دچار ناراحتی های گوارشی ناشی از خام بودن میوه نشوید.
• زالزالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از ویتامین C ی خود را از دست می دهد ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ می کند. لذا برای نگهداری زالزالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما عوض می شود نگه داشت.