به هر نوع بد رفتاری بدنی و روانی که والدین، سرپرست یا افراد دیگر با کودک زیر 18 سال داشته باشند و موجب شود سلامت روان و سلامت جسمی کودک آسیب ببیند، کودک آزاری گفته میشود. کودک آزاری محدود به تنبیه های بدنی و آزارهای جسمی نمیشود بلکه شامل ابعاد دیگری از جمله: آزارهای روانی یا عاطفی، آزار جنسی، بی توجهی و غفلت از کودک را شامل میشود.
این گونه بد رفتاری هایی که با کودک صورت میگیرد تاثیرات منفی را بر سلامت روان او خواهد گذاشت و باعث ایجاد اختلالات روانی در فرد میشود.
آزارهای روانی (عاطفی)
برخی از روانشناسان بر این باور اند آزارهای روانی که به کودک وارد میشود از شایع ترین نوع کودک آزاری به شمار میآید چرا که این نوع آزار به همراه ابعاد دیگر کودک آزاری است و سلامت روان کودک را به خطر میاندازد. برای مثال: تبعیض هایی که والدین بین فرزندان قائل میشوند، توجه به رفتاری های بد کودک و پرخاشگری و انتقاد شدید از او، محبت نکردن و طرد کودک، بی توجهی به رفتار مثبت کودک و پاداش ندادن به او، ناهماهنگی و رفتار های متناقض والدین و…. از این دسته موارد هستند که سلامت و بهداشت روانی فرد را در بزرگسالی تحت شعاع قرار میدهد.
طرد شدگی، منزوی شدن، وحشت زدگی، احساس گناه، عدم اعتماد بنفس، عدم اطمینان به والدین، فراهم شدن زمینه های انحراف در این کودکان از آسیب هایی است که در اثر آزار به کودکان پدید میآید.
آزار جسمی
به طور کلی هر نوع بد رفتاری فیزیکی و جسمی از قبیل کتک زدن، پرتاب یا هل دادن، سوزاندن قسمتی از بدن، مسمومیت، خفگی و… حاکی از آزار جسمی است. این گونه رفتارها سبب افزایش استرس، اضطراب و ترس در کودک شده و مشکلات بسیاری را برای او به دنبال دارد.
آزار جنسی
این نوع کودک آزاری با اجبار همراه است که نوجوان یا فرد بزرگسال برای ارضای نیاز های جنسی خو از کودکان استفاده میکنند. هر نوع سوءاستفاده جنسی از کودک در این دسته قرار میگیرد مانند کودک همسری و ازدواج زود هنگام، لمس بدن کودک، وادار کردن او به انجام اعمال مستهجن و… .
پیامدهای منفی در کودکی: شب ادراری و شب مدفوعی که تا پیش از آن وجود نداشته، فرار، خودکشی، انزوا، پرخاشگری و خشونت های بیدلیل، ابتلا به بیماری های مقاربتی، خود آزاری، بار داری در نوجوانی و…
پیامدهای منفی در بزرگسالی: افسردگی، اضطراب، بزهکاری، حس انتقام و… .
غفلت و بی توجهی
این نوع رفتارها گاهی به صورت غیر عمدی انجام میشوند و به معنی عدم فراهم کردن نیازهای اساسی و اولیه کودک است که از انواع مختلف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- غفلت جسمی (غذا ندادن، نداشتن پوشش مناسب و کافی، حمام نرفتن و مدام دچار ابتلا به شپش سر شدن و…)
- غفلت تحصیلی ( بی توجهی به درس کودک، غیبت زیاد از مدرسه، ثبت نام نکردن کودک به مدرسه و…)
- غفلت پزشکی (عدم رسیدگی به سلامت جسمی و نیازهای پزشکی مانند واکسن نزدن)
- غفلت عاطفی (بی توجهی و عدم ارضا نیازهای عاطفی کودک مانند در آغوش نگرفتن)
پیامد کودک آزاری در بزرگسالی
عواقب و پیامدهایی مخربی که کودک آزاری در بزرگسالی سلامت روان فرد را به خطر میاندازد برای هیچ کسی پوشیده نیست. افرادی که در دوران کودکی مورد آزار قرار گرفتند میبایست برای رهایی از رنج های گذشته و درمان آسیب های وارد شده به سلامت روانشان، تحت نظر یک روانشناس باشند و از آنها کمک بگیرند. اثرات منفی کودک آزاری در بزرگسالی طیف مختلفی از مشکلات را از جمله: عدم رضایت از خود و زندگی تا افسردگی، اضطراب، وحشت زدگی، اختلالات شخصیتی، آزار دادن کودکان و… را در بر میگیرد.